مقدمه از پرویز ناتل خانلری نوشته‌ای که به زبان بابلی نو، روی استوانه ی گلی در سال های آخر قرن نوزدهم کشف شده و متضمن فرمان کوروش بزرگ (کبیر) هخامنشی هنگام تسخیر شهر بابل است، کهن ترین سند کتبی از دادگستری و مراعات حقوق بشر در تاریخ ایران و مایه‌ی سرافرازی ایرانیان است. این سند تا کنون مورد تحقیق دانشمندان […]

پایتخت ساختگی کوروش پێتەختەکەی کوروش و ساختەکارییەکانی ئێرانییە پەرستیارەکانی

محەمەد ئەمین هەورامی فەرهەنگی ئەئێریەن ڤاچ

شۆڕشی ڕۆشنبیری ١٧ساڵ بوو کوردستانم بەجێهێشتبوو، زۆر شتی دژیەکی خۆش و ناخۆشم لەسەر دەبیستن و زۆرجاریش بەپێی بۆچوونی خۆم، بەبێ ئەوەی ئاگای تەواوم لێ بێ، هەر بە لێککدانەوەی باسەکانی دژبەران‌ و لایەنگران‌ و ئەزموونی پێشووم لەسەر گەلی کوردان، خۆم تێهەڵدەقوتاند. دەمزانی گەندەڵی هەیە و قوولەش‌ دەکا، دەمزانی میری خەڵکێکی زۆر و بۆری بێکەلکی بەخۆوە بەستۆتەوە، کە کاریان هەر خواردن و […]

زمانی ستانداردی کوردی بەڕێزانم: وەک دەزانن هێندێک بابەت هەن، وەک چۆن فارس دەڵێن: (ماهی را هروقت از آب بگیری تازە است، واتە ماسی هەرکات لەئاوێی بگری تازەیە) کەلکی هەر وەک خۆی دەمێنێ و کۆن نابێ. بۆیە بەپێویستی دەزانم هێندێک جاران ئەو بابەتانەم – کە بۆ هێندێک گۆڤار نووسیومن و کەم کەس دیتوونی – بەپێی ئەو پەندەی سەرەوە هەڵدەبژێرم و بەڕۆژی […]

خوێنەرانی بەڕێز ئەوەی دێتە بەردەستتان، بابەتێکە لەساڵی ٢٠٠١ لە گۆڤاری هەوار چاپی ئادیلاددا بڵاوکراوەتەوە، ئەو یەک دوو ڕۆژە چاوم بە نووسراوەکانی ڕابردوومدا دەخشاندەوە، بەهەڵکەوت تووشی بووم، بەباشم زانی بە تەواوکراوی وەک بابەتێک پێشکێشتانی بکەم. ئەوەی لەو چیرۆکە کورتەدا دەیخوێننەوە، دەیسەلمێنێ، کورد هەر خۆی بێدەرەتان و ئاوارە و لێقەوماو نییە، بەڵکو بەشێکی زۆری کەرستە و بابەتەپەیوەندیدارەکانیشی تووشی هەر ئەو چارەنووسە دەبن […]

لێکۆڵینەوە و ڕوونکردنەوەیەکی مێژوویی لەسەر کوردوکوردستان.

لێکۆڵینەوە و ڕوونکردنەوەیەکی مێژوویی لەسەر کوردوکوردستان.

پەندی پێشینیان بەشی ١٨ ئاقڵ/ئەقڵ لە دایك وبابان باشترە – کاوە. ئاقڵ/ئەقڵ وەک چەترە، تا نەکرێتەوە کەلکی نییە – کاوە. ئاو هەموو ئاشەکەی بردبوو، کابرا بەدوای چەقچەقەدا دەگەڕا، ئەوی باشن گوڵنازبوو، ئەویش لەبەر گاڕانێ گاوانان گا – کاوە. بەزارێک دەخۆن، بەقوونێک دەڕین – کاوە. بەزمانی خۆش مار لەکونێ دێتەدەر – کاوە، بەعەبا ئەخوا و بە عەسا ئەڕوا. بەفەلەک، ئەڵێ وەلەک. […]

بەڕێزانی هۆگری فۆلکلۆری کوردی سڵاو، دیسان بە چەپکە گوڵێک لە بێستانی پەندی پێشینییانی مامۆستا شێخ محەممەدی خاڵ ئەوە هاتمەوە دیدارتان. هیوادارم چێژی لێوەرگرن. بەدەستی خەڵک مارئەگرێ. بەدەستی خۆت نەبێ خورووی پشتت داناکەوێ. بەدەستی خۆم، چم کرد بەخۆم. بەدەستی خۆی ئاگری بەرداوەتە گیانی/ماڵی خۆی. بەدەستێک چەپڵە لێنادرێ. بەدەستێک دووکاڵەک هەڵناگیرێ. بەدەم و بەدەست، تێی وشیوە. بەدەمێ ئەخۆن و (بە) قنگێ ئەڕین. […]