• بابەتێکی پوخت و کورت لەسەر فەرهەنگی کاوە

  بەڕێزان و خۆشەویستان سڵاوێکی گەرم وەک ئاگادارن، لەسەر ماڵپەڕی (http://www.farhangumejuikawa.com/)، فەرهەنگێکی فارسی بە کوردیم، لەگەڵ ژمارەیەک کتێب و بابەتی مێژوویی و فۆلکلۆری  داناون. ئەوەی لەخوارەوە دەینووسم، نە خۆ هەڵدانەوەیە و نە گلەیی. هێندێک ئاگادارییە لەسەر شێوەی کاری خۆم، بۆ نوووسینەکانم و بەتایبەتیش بۆ فەرهەنگەکەم، کە لەوبوارەدا بە دوو شێوە دەهانامان دێن. یەکەم بۆ ئەوانەری کەلک لە فەرهەنگەکە وەردەگرن، ڕەنگە لەهێندێک […]

• مەشکە و ڕەنگدانەوەی ژانی ژیانی ژن لەفۆلکلۆری کوردیدا

  چەندم کرد مەشکەژێنی، سەرم بووە تەپڵەگوێنی، عازاب نەبێ پێم نامێنی! مەشکەم مەشکەی مانگا قوڵە، دەنگی دەڕوا وەک زەنگوڵە، ئەومێردەم چەند نابەدڵە، خۆشم ناوێ خەرتە توڵە، مەشکەم مەشکەی مانگایە، دەیژێنم لەبێڵایە، ئەوڕۆ دەنگی چاک نایە، خەسووم حەمری نەمێنێ، لەهەیوانێم دەنوێنێ، ئاوی مەشکەم پێ دێنێ،

  

• پێشەکییەک بۆ مێژووی زەردەشت

  مێژووی کۆنی کورد وێدەچێ تێکدراوترین و ئاڵۆزترین مێژووی گەلانی جیهان بێ. ناوچەی کوردستان ئەگەر نەڵێم کۆنترین – چونکە هێشتا پشکنینی شیاوی خۆی بۆ نەکراوە – لانیکەم یەکێکە لە کۆنترین شارستانییەتەکانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و جیهانیش. شوێنی ژیانی کوردان کەوتۆتە ناوچەیەکی گرنگی ستراتێژیکی، وڵاتێکی تژی لە هەموو جۆرە سامانی بەنرخی ژێرزەوی و بەتایبەتیش نەفت، ئاوی زۆر و خاکێکی بەپیت و دەوڵەمەند بۆ […]

  

• بەدەم ڕێگاوە گوڵ چنین یا پێکوڵ چاندن لەسەر چەقی ڕێگا؟

  که‌ له‌که‌سێک ده‌پرسن: کێیت؟ به‌شانازییه‌وه‌ ده‌ڵێ:  فڵانم کوڕی فڵان! ئه‌و حاشاله‌ باوکی خۆی ناکاو به‌ده‌گمه‌ن که‌سی واهه‌یه‌ وا‌بکات، ته‌نانه‌ت ئه‌گه‌ر باوکی خراپیش بێ. ڕۆڵه‌ به‌ باب‌و باپیریانه‌وه‌ ده‌ناسرێن‌و به‌تایبه‌تی له‌نێو کورده‌واریدا هه‌ر له‌کۆنه‌وه‌ باوبووه‌ ئه‌گه‌ر ویستبیان به‌ئاشکرا باسی که‌سێک بکه‌ن، کوتوویانه‌: “فڵانی کوڕی فڵانه‌که‌س!” ئیدی ئه‌وه‌ به‌سه‌ بۆ ئه‌وه‌ی لایه‌نی به‌رانه‌ر، ناوبراو له‌ یه‌کێکی دیکه‌ بکاته‌وه‌و له‌ باسکردن یا ڕووبه‌ڕوو […]

  

• ئاو دە ئاشی نەیار کردن بە تێکدانی زمانی نەتەوەیی خۆ

  بەڕێزان ئەو وێنە‌یەم لەسەر لاپەڕەی گرووپی (کرماشان دیار خوەش نیشان) لە فەیسبووک کەوتە بەرچاو، ئەو وێنەیە هاوارێک دەردەبڕێ لەدەستی ئەوانەی بەنەزانین خەریکن زمانەکەمان وردەوردە لەناوەرۆکی خۆی بەتاڵ دەکەن. ئەوە هاواری بەئازاری کوردێکە، کە دەیەوێ خۆی بێ، بەناو و پێناسە و زمانی نەتەوەیی خۆیەوە. ئەو بێزارە لەو بیرە تەسکەی خزاندنی زمانی بێگانە بۆ ناو زمانە کۆن و ڕەسەنە دێرینەکەمان. وەک لە […]

  

• گرنگیی فەرهەنگی گەلی

  فەرهەنگی گەلی(فۆلکلۆر) بوارێکی گرنگی پێناسەی گەلانە. ئەوباسە هەرکاتێک بیری لێدەکەمەوە، چیرۆکێکی نموونەییم دەخاتەوە یاد کە زیاتر لە ٥٠ ساڵ پێش ئێستا لە دەرسی عەرەبیم دا خوێنددومە. پوختەی بابەتەکە ئەوەیە کە زانایەکی زمانی عەرەبی لە نێو ئەو سەرزەمینەی (ئێستا ئێرانی پێدەڵێن)، ڕا دەچێتە شاری مەککە و لەوێ دەمێنێتەوە. ئەو وا دەگەڵ کۆمەڵگای عەرەبان تێکەڵ دەبێ کە کەس گومانی ناعەرەب بوونی لێ […]

  

• چەند وشەیەک لەسەر فەرهەنگی فارسی بە کوردیی کاوە

  بەڕێزان، خۆشەویستان، بەخۆشییەوەپێداچوونەوە و تەواوتر کردنی  فەرهەنگی کاوە،  بەرهەمی ٢١ ساڵ ماندووبوون و شەونخوونیم، ئەوڕۆ تەواو بوو، لەساڵی ١٩٩٥ دەستم کرد بە دانانی  ئەو فەرهەنگە، جارێک لەساڵی ٢٠٠٦ حەولی چاپکردنیم دا و لەگەڵ چاپخانەیەکیش لە کوردستان قسەم کرد، و تەنانەت نامەشم بە واژۆی بەرپرسی چاپخانەکە وەرگرت، بەڵام بەداخەوە نەمتوانی پارەی تێچوونەکەی بۆ دابین بکەم، لەگەڵ دەزگای سەردەمیش قسەم کرد، بەڵێنیی […]

  

• بۆ دەبێ مێژکووی کۆنمان بزانین

  که‌ له‌که‌سێک ده‌پرسن: ”کێیت؟“، به‌شانازییه‌وه‌ ده‌ڵێ: ”فڵانم کوڕی فڵان! “ ئه‌و حاشاله‌ باوکی خۆی ناکاو به‌ده‌گمه‌ن که‌سی وا هه‌یه‌ وا‌بکات، ته‌نانه‌ت ئه‌گه‌ر باوکی خراپیش بێ. ڕۆڵه‌ به‌ باب‌و باپیریانه‌وه‌ ده‌ناسرێن‌و به‌تایبه‌تی له‌ نێو کورده‌واریدا هه‌ر له‌ کۆنه‌وه‌ باوبووه‌ ئه‌گه‌ر ویستبیان به‌ئاشکرا باسی که‌سێک بکه‌ن، کوتوویانه‌: ”فڵانی کوڕی فڵانه‌که‌س! “ ئیدی ئه‌وه‌ به‌سه‌ بۆ ئه‌وه‌ی لایه‌نی به‌رانه‌ر، ناوبراو له‌ یه‌کێکی دیکه‌ […]

  

• زمانی کوردی

  ئەو بابەتەم لە کتێبی (ڕوونکردنەوە و لێکۆڵینەوەیەکی مێژوویی لەسەر کوردو کوردستان، هەڵبژاردووە، کە نووسینی خۆمە و لە ٢٠١٢ لە دەزگای ئاراس لەچاپداروە،  و بە هێندێک دەستکارییەوە لێرەدا بڵاوی دەکەمەوە. زمانی‌‌ کوردی یه‌کێکه ‌له‌زمانه ‌کۆنه‌کانی‌ ڕۆژهه‌ڵاتی ‌‌ناوه‌ڕاست ‌و ڕیشه‌ی‌ ئه‌وزمانه‌ بێگومان ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ سه‌ر زمانی‌ماد. چه‌ند ڕۆژهه‌ڵاتناسی ڕۆژئاوایی وه‌ک ” ا- سون”و”سایس‌”و… ڕه‌چه‌ڵه‌کی کوردو زمانه‌که‌ی ده‌گه‌یێننه‌وه‌ سه‌ر نه‌ته‌وه‌ی ‌ماد. “حسن ‌پیرنیا – […]

  

• چەند وتەیەکی کورت لەسەر بەرنامەی کارم بۆ مێژووی کورد و کوردستان

  نووسین لەسەر مێژووی کۆنی هەرنەتەوەیەک وردبینی و وریاییەکی زۆری، دەوێ، بەتایبەتیش بۆ گەلێکی خاک دابەشکراوی لەژێردەستەییدا ڕاگیراوی پیلانی جۆراوجۆر لەسەر جێبەجێکراوی وەک کورد. ئەگەر دەردی کورد هەر دابەشکرانەکەش با، ئەوە دیسان دەکرا بە شێوازی جۆراوجۆر، بەشێکی کەم لە مێژوویە‌کەی ساغ کرێتەوە. بەڵام دەردەکەمان هەر ئەوەندە نییە. دوژمنان بەشێوەی جۆراوجۆر، بەندوبەست لەسەر زمان و کێشەسازکردن بۆ فەرهەنگ و حەولی بێوچان بۆ […]

  

بابەتەکان